ویلا نگاروما

پروژه‌ی Negaroma ویلا با الهام از ایده‌های تجربی و آینده‌نگر ویلا رزا، اثری از گروه معماری Coop Himmelb(l)au به سرپرستی ولف د. پریکس و هلموت سْویچینسکی، بازتعریفی معاصر از معماری پنوماتیک ارائه می‌دهد؛ معماری‌ای که همچون یک موجود زنده، می‌تپد، تنفس می‌کند و به محیط پاسخ می‌دهد. در طراحی این فضا تلاش شده مفاهیمی چون تپش، سیالیت و واکنش‌پذیری که در پروژه‌های دهه ۶۰ این گروه مطرح بود، به زبان فضایی امروزین ترجمه شود. ساختار بادی و حفره‌مند پروژه، با فرم‌های کروی و شفاف، یادآور بالن‌های هوایی ویلا رزاست؛ اما این‌بار در بیانی تازه، که بر تطبیق‌پذیری، موقتی بودن و تجربه چندحسی تأکید دارد. در این پروژه از تئوری Minimal Surface بهره گرفته شده و برای ایستا و مقاوم بودن ساختار، از Gyroid Structure استفاده شده است که تمامی این موارد در محیط پایتون-گرسهاپر مدل‌سازی شده‌اند. Negaroma ویلا تلاشی‌ست برای خلق زیست‌فضایی که دیوار ندارد، بلکه با تپش و نفس شکل می‌گیرد. این فضا به‌عنوان یک پاویلیون پنوماتیک واکنش‌پذیر طراحی شده است و در قالب یک پروتوتایپ قابل‌ساخت، امکان آزمون مفاهیم فضایی سیال و موقتی را فراهم می‌کند. مرز میان فرم و عملکرد، میان فضا و ادراک، در اینجا از بین رفته تا فضایی خلق شود که در آن، خانه نه مکانی برای سکون، بلکه میدانی برای بازی حواس، تخیل و بازتعریف "بودن" باشد. با این حال، پویایی و شفافیت ذاتی این فضا، امکان تعریف حریم خصوصی به شیوه‌های مرسوم را محدود می‌کند. برای پاسخ به این چالش، در طراحی Negaroma ویلا از پوسته‌ی واکنش‌پذیر چندلایه استفاده شده است: سیستمی متشکل از لایه‌های بادی و فیلترهای نور و صدا که به‌صورت مکانیکی یا دیجیتال کنترل می‌شوند و می‌توانند شفافیت، تراکم یا آکوستیک فضا را متناسب با خواسته‌ و حضور فرد تغییر دهند. این راهکار امکان خلق مرزهای نرم، قابل‌تنظیم و موقتی را فراهم می‌کند، بی‌آنکه از پویایی معماری کاسته شود. این پروژه نه صرفاً یک سازه، بلکه تلاشی است برای طرح بیانیه‌ای در باب امکان معماری‌ای زنده، سیال و واکنش‌پذیر؛ فضایی خیال‌انگیز که در تقاطع فناوری، بدن و تخیل، زندگی را از نو شکل می‌دهد.

تصویر: نگار موحدی